Muş Alparslan Üniversitesi (MŞÜ) bünyesinde, lalenin geliştirilmesi ve ekonomiye kazandırılması amacıyla deneme ekimine başlandı.
Muş Lalesi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Abdullah Kıran, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan lalenin yetiştiği alanlarda lale soğanları toplayarak deneme amaçlı ekimini gerçekleştirmeye başladıklarını söyledi.
MŞÜde lale için tahsis edilen alana lale soğanı ekimini gerçekleştirdiklerini hatırlatan Kıran, sonuç alındığı takdirde Muş ekonomisine milyarlarca lira katkı sağlanacağını söyledi.
Muş lalesi Araştırma ve Geliştirme Merkezi olarak geçen yıl faaliyetlerine başladıklarını ifade eden Kıran, doğal ortamda yetişen Muş lalesinin soğanını koruma altına alma anlamında bir faaliyet başlattıklarını belirterek, Bilindiği gibi Muş lalesi doğal ortamda yetişiyor ama son yıllarda adeta bu lalenin gerçekten bitme ile bir kıyımla karşı karşıya olduğunu tespit ettik. Çünkü Muştaki çiftçiler genellikle tarım yaptıkları alanlarda bu laleler yetişiyor. Çiftçiler arazı çalışması yaptıklarında lale soğanı yüzeye çıkıyor böylece soğan tabi ki çürüyor ve lalenin tükenmesine sebebiyet veriyor dedi.
Muş Alparslan Üniversitesi bünyesinde koruma altına alma amacıyla bu yıl ekim yapılan alanlardan yaklaşık 3 bin civarında lale soğanı topladıklarını vurgulayan Kıran, Araştırma merkezi olarak tahsis ettiğimiz alanda şu anda ekim yapıyoruz. Bu ekim deneme amaçlıdır. İlk girişimimizi yaptık temel amacımız Lalenin etüdünü yaprakta başarılı olabilirsek ki olmayı da ümit ediyoruz. İlerde bu kültürel ortamda da Muş lalesini yetiştirilmesi için daha geniş çapta kapsayıcı projeler yapmak. Üniversite olarak Muş lalesini bir anlamıyla koruma altına almış olacağız. Çalışmalarımız bu yönde olacaktır diye konuştu.
Merkez Müdürü Doç. Dr. Abdullah Kıran şunları kaydetti: Muş Lalesi ekonomik anlamında bölgeye büyük bir katkı sağlayacaktır. Bizim köylümüze, çiftçimize bu lalenin inanılmaz bir zenginlik olduğuna dair henüz yeteri kadar bilgi verilmemiştir. Sadece laleyi süslemede kullanıyorlar. Dünyada milyonlarca dolarlık sektörü olan bir alan ama vatandaşımız bunun farkında değil. Biz eğer bunu kültürel ortamda geliştirip sadece Türkiye çapındaki belli başlı birkaç Belediyeye satabilirsek böyle bir çalışma yapabilirsek eminim milyonlarca dolarlık bir gelir edilebilecek önemli bir bitki türü ile karşı karşıya olacağız. Muş Lalesi gerçekten has türünü özgün bir otantik yapılı lale bitkisi bu anlamıyla ekonomik olarak gerçekten de Muşun ilerde çehresini değiştirecek nitelikte bir bitki Muş lalesi. Bunu yapabilecek miyiz? Yapmak kolay değil ama biz üniversite olarak çaba sarf ediyoruz ve kararlıyız. Bu çalışmalarımıza başladık ve devam ediyoruz. Bizim çalışmalarımızın birinci amacı laleyi korumak ve ekonomik anlamda kullanımı sağlamak. Hem süslemede hem de ilaç sanayinde de kullanılabilecek bir bitki haline gelecek. Bütün bu lalenin potansiyelini ortaya çıkartmak anlamında üniversite olarak çalışmalarımıza başladık.
Muş Ovasının birkaç yıl içerisinde Muş Laleleriyle süsleneceğini ve lalenin ekildiği bir alana dönüşeceğine büyük bir rahatlıkla söyleyebildiklerini vurgulayan Kıran, biz bu projeyi başarırsak Muşta ki çiftçilerimiz bundan sonra belki şeker pancarı ve tütün yerine lale ekimi yapacaktır. Çiftçimiz şeker pancarından tütünden elde ettiği gelirin en az 10 katını elde edebileceği bir gelir olacaktır. Dolaysıyla biz bunun alt yapısını oluşturmaya çalışıyoruz. Çünkü Muş lalesi gerçekten çok ciddi bir potansiyele sahiptir. Bu anlamıyla umut vericidir. Bütün mesele işte bunun başarılı bir biçimde kültürel ortamda yetişmesini sağlayabilmektir dedi.
Muş Manşet Gazetesi
